„Otwarta społeczność” to nowy cykl debat odbywających się w Książnicy Pomorskiej. Inspirujące rozmowy prowadzi Tomasz Dostatni OP, znany kaznodzieja i dziennikarz. Ich współorganizatorami są Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego Olgierd Geblewicz i Dyrektor Książnicy Pomorskiej w Szczecinie Lucjan Bąbolewski.
Zaplanowane 21 stycznia wydarzenie – jak tłumaczą jego gospodarze – ma być „spotkaniem wokół książki”. Książki, w której fascynująca biografia Edmunda Bałuki splata się z przełomowymi wydarzeniami społecznymi i politycznymi. „Bałuka jestem” to reportaż historyczny autorstwa Adama Zadwornego, znanego szczecińskiego dziennikarza, który miał okazję rozmawiać z bohaterem robotniczej rewolty 1970/71.
Życiorys Edmunda Bałuki to materiał na film sensacyjny. Urodzony w 1933 r. na Podkarpaciu, marzy o życiu marynarza, jako 17-latek zaczyna pływać na statkach handlowych. Koniec służby wojskowej świętuje tak hucznie, że za pobicie mundurowych trafia do więzienia. Po wyroku może zapomnieć o pracy na morzu, więc próbuje inną drogą uciec na Zachód. Przez Tatry. I Dunaj, który pokonuje wpław. Zatrzymują go czechosłowaccy pogranicznicy. Znów trafia za kraty. Na początku lat 60. przenosi się do Szczecina. Pracuje w stoczni – jako ślusarz, a później dźwigowy. Bohaterem robotniczej rewolty zostaje w styczniu 1971, kiedy wdrapuje się na kiosk przy stoczniowej bramie i przekonuje kolegów do kontynuowania strajku. Już jako lider rozmawia z nowym I sekretarzem KC PZPR Edwardem Gierkiem. Po strajkach staje się dla władzy wrogiem numer jeden. Jest inwigilowany i represjonowany. Decyduje się na emigrację. Opuszcza Polskę na pokładzie statku płynącego do Japonii. Okazuje się, że jego „ucieczkę” aranżuje MSW, ułatwiając Bałuce zdobycie lewej książeczki żeglarskiej. Przez Hiszpanię trafia do Francji, otrzymuje stypendium tamtejszych związków zawodowych. W Wielkiej Brytanii zyskuje sławę dzięki filmowi „Three Days in Szczecin”, w którym zagrał samego siebie. Podróżuje, udziela wywiadów, występuje na wiecach, spotyka się i z robotnikami, i ze studentami. W Paryżu zakłada Polską Socjalistyczną Partię Pracy, wydaje radykalne pismo „Szerszeń”, które francuscy kurierzy przemycają do Polski. W kwietniu 1981 r. wraca do kraju. W peruce, z doklejonymi wąsami, na fałszywych dokumentach. Ukrywa się w stoczni. Po wprowadzeniu stanu wojennego zostaje internowany. Później na kilka lat trafia do ciężkiego więzienia. Zwolniony na mocy amnestii znów emigruje. Wraca po 1989 roku. Jest rozczarowany współczesną Polską. Umiera w styczniu 2015 r. w Warszawie.
O pogmatwanych losach Edmunda Bałuki, zakrętach historii, ideach, o które pół wieku temu walczyli robotnicy, ale również wartościach i wyzwaniach współczesności - w Książnicy Pomorskiej rozmawiać będą:
- Adam Zadworny, dziennikarz Gazety Wyborczej, wybitny reportażysta, autor licznych publikacji dotyczących historii najnowszej
- dr hab. prof. US Eryk Krasucki z Instytutu Historycznego Uniwersytetu Szczecińskiego, zajmujący się m.in. historią PRL i dziejami Pomorza Zachodniego.
- dr Michał Paziewski, historyk, autor książek m.in. „Grudzień 1970 w Szczecinie” i „Debata robotników z Gierkiem. Szczecin 1971”.
Gospodarzem spotkania będzie o. Tomasz Dostatni.
Udział w debacie jest możliwy na podstawie indywidualnego zaproszenia lub po pobraniu bezpłatnej wejściówki ze strony Książnica.szczecin.pl
Uwaga: ilość miejsc ograniczona, z uwagi na obostrzenia covidowe.
Napisz komentarz
Komentarze