Nota interpretacyjna nr 5 - powszechne krajowe zasady wyceny
Wycena przedsiębiorstwa to proces, który polega na określeniu wartości firmy, by następnie wyrazić ją w jednostkach pieniężnych. Istotne w tym przypadku jest to, że prawo nie określa ściśle tego, kto może dokonać wyceny przedsiębiorstwa. Należy jednak pamiętać o tym, by korzystać w tym przypadku z usług podmiotów gospodarczych posiadających odpowiednie doświadczenie i kwalifikacje, co gwarantuje wiarygodne ustalenie wartości firmy.
Jak w praktyce dokonać wyceny przedsiębiorstwa? Otóż, kluczowa są ogólne zasady wyceny przedsiębiorstwa, czyli rekomendacje wydane przez Polską Federację Stowarzyszeń Rzeczoznawców Majątkowych (PFSRM). Są one znane jako Powszechne Krajowe Zasady Wyceny i zostały włączone jako Nota interpretacyjna nr 5 „Ogólne zasady wyceny przedsiębiorstwa”(NI 5) do zbioru Powszechnych Krajowych Zasad Wyceny.
Funkcje wyceny przedsiębiorstwa
Wyceny przedsiębiorstw dokonuje się nie tylko w celu określenia wartości firmy, ponieważ może ona pełnić różne funkcje. Nota interpretacyjna nr 5 wyróżnia w tym przypadku 5 podstawowych, a mianowicie:
doradczą, ponieważ przeprowadzenie wyceny przedsiębiorstwa może mieć na celu dostarczenie niezbędnych informacji w związku z zamierzonymi transakcjami kapitałowymi, a także dla potrzeb zarządzania przedsiębiorstwem;
argumentacyjną, ponieważ określenie wartości firmy może być argumentem w trakcie negocjacji;
mediacyjną, ponieważ wyceny podmiotów gospodarczych dokonuje się także wtedy, gdy uczestniczą one w różnego rodzaju sporach;
zabezpieczającą, ponieważ wyceny przedsiębiorstw dokonuje się również w celu zabezpieczenia przed negatywnymi skutkami sporów;
informacyjną, ponieważ wycena przedsiębiorstwa obrazuje również ich sytuację oraz dostarcza danych ułatwiających skuteczne zarządzanie wartością firmy.
Wycena przedsiębiorstwa - kiedy się ją przeprowadza?
Określenie wartości firmy to proces, który przeprowadza się w różnych sytuacjach. W praktyce wyceny przedsiębiorstwa dokonuje się między innymi w przypadku transakcji kapitałowych, czego przykładem może być sprzedaż zorganizowanej części przedsiębiorstwa, czy przeprowadzenie fuzji podmiotów gospodarczych. Poza tym wycena przedsiębiorstwa może być konieczna w przypadku weryfikacji zdolności kredytowej, czy oszacowania wartości firmy w kontekście zabezpieczenia kredytu.
Ustalenie wartości przedsiębiorstw może być przeprowadzane także na potrzeby podatkowe firmy, czy na potrzeby sprawozdawczości finansowej bądź kontroli wartości kapitału zaangażowanego w jej działalność, np. z sektora publicznego. W tym ostatnim przypadku warto przeprowadzić także test prywatnego inwestora, określający rentowność inwestycji.
Jak dokonać wyceny wartości firmy przy zmieniających się trendach rynkowych?
Niezależnie od tego, czy wyceny spółki dokonuje się na potrzeby fuzji i przejęć, czy wycena wartości przedsiębiorstwa ma na celu uzyskanie danych finansowych niezbędnych do zarządzania firmą istotne jest uwzględnienie zmieniających się trendów rynkowych. W związku z tym kluczowe jest dobranie odpowiednich metod wyceny przedsiębiorstwa, co określają ogólne zasady wyceny przedsiębiorstw. Zgodnie z nimi należy zastosować co najmniej dwie metody, dzięki czemu wyceniane przedsiębiorstwo zostanie zbadane rzetelnie. Proces wyceny przedsiębiorstwa będzie natomiast wiarygodny i może obejmować np. analizę zdyskontowanych przepływów pieniężnych, czyli metody dochodowe oraz metody porównawcze polegające na odniesieniu przedmiotu wyceny do porównywalnej firmy z tej samej branży.
Podsumowując należy stwierdzić, że wycena firmy powinna uwzględniać zmieniające się trendy rynkowe. Dzięki temu w zakresie wyceny przedsiębiorstw zostaną uwzględnione nie tylko czynniki wynikające z jej działalności operacyjnej, ale również kwestie odnoszące się do realnej wartości rynkowej.