W wyniku wydarzeń Marca ’68 z Polski wyemigrowało ok 20 tys. polskich Żydów. Z ówczesnego województwa szczecińskiego wyjechało ponad tysiąc osób. Wśród nich jedna trzecią stanowiły osoby z wyższym wykształceniem.
Ciemne karty historii
- Byli to ludzie, którzy byli i czuli się Polakami. Czuli, że ojczyzna ich zdradziła. Wcześnie było tu nawet 30 tys. Żydów, stanowili prawie połowę społeczności. Później ta grupa zmniejszyła się do 5 tys. do roku 1968. Po tamtych wydarzeniach zostały tylko jednostki – opowiadała Róża Król z Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce. Podkreślała, że obecnie w Polsce obserwujemy sytuację podobną do tej w 1968 r. – Mam déjà vu. Nigdy bym się nie spodziewała, że po tylu latach wolnej Polski znowu będą wyciągane najniższe instynkty, nacjonalizmy, antysemityzm. W społeczeństwie, które tak naprawdę już nie zna Żydów. To jest dla mnie niezwykle bolesne – mówiła.
Z tymi słowami zgodził się marszałek Olgierd Geblewicz – Nie możemy dziś powiedzieć o tym, że mamy dziś w pełni przepełnione tolerancją, otwartością relacje społeczne. Podgrzewane są były nastroje antyniemieckie. Dziś poddrzewa się emocje antysemickie i nawet antyukraińskie. Trzeba pamiętać o tym, że nakręcając spirale emocji nigdy nie wiadomo co znajdzie się na jej końcu – przestrzegał marszałek, który podkreślał, że zaangażowanie województwa w obchody to część pracy u podstaw – Chciałbym, abyśmy mówiąc o ciemnych kartach naszej historii uczyli się na błędach.
Szczegóły obchodów, współorganizowanych przez Pomorze Zachodnie poznaliśmy podczas konferencji prasowej w środę 28 lutego br. W spotkaniu udział wzięli przedstawiciele środowisk organizujących wydarzenia w ramach obchodów 50. rocznicy Marca ’68.
„Przerwane losy – reminiscencje marca'68”
Program szczecińskich obchodów jest bardzo bogaty. Od 11 do 14 marca w przestrzeniach Zamku Książąt Pomorskich i Książnicy Pomorskiej w Szczecinie potrwają wydarzenia pod hasłem „Przerwane losy – reminiscencje marca'68”, organizowane przez Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Polsce. W programie bloki filmowe, prezentacja nowej książki dr Eryka Krasuckiego„Historia kręci drejdłem”. Studiia i szkice /nie tylko/ z dziejów szczecińskich Żydów” oraz spotkanie z autorem, czytania sceniczne.
Debata w Książnicy
W środę 14 marca marszałek województwa oraz Książnica Pomorska w Szczecinie organizują debatę na temat wydarzeń Marca ’68. Gościem specjalnym będzie Jan Lityński - polityk, poseł, działacz opozycji w czasach PRL. Organizator i uczestnik studenckich wystąpień w trakcie wydarzeń marcowych 1968 roku. W debacie udział weźmie Piotr Pęziński - dziennikarz i historyk, absolwent Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego. Autor książki "Na rozdrożu. Młodzież żydowska w PRL 1956-1968", prof. Janusz Mieczkowski - kierownik Zakładu Dziejów Najnowszych i Polityki Etnicznej w Instytucie Politologii i Europeistyki Uniwersytetu Szczecińskiego, współautor monografii „Topografia pamięci. 60 lat działalności szczecińskiego oddziału Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów” oraz Polacy pochodzenia żydowskiego, emigranci Marca’68: Anna Frajlich-Zając, Felicja Bromberg, Leopold Sobel. Moderatorem spotkania będzie dr Eryk Krasucki – adiunkt w Zakładzie Historii Polski XIX i XX w. Uniwersytetu Szczecińskiego. Autor książek i publikacji dotyczących szczecińskiego Marca ’68.
Tego dnia swoje referaty przedstawią emigranci Marca '68: Anna Frajlich „O Marcu – pół wieku po Marcu” i Leopold Sobel „Co to jest emigracja marcowa i jakie ma relacje z Polską”. W programie również czytania sceniczne oraz wystawa fotografii „Wyjazdy i powroty”.
Debacie towarzyszyć będzie promocja książki „Dziadko” Urszuli Orlińskiej-Frymus, Polki żydowskiego pochodzenia, doktorantki Uniwersytetu Szczecińskiego. – Dzięki zaangażowaniu wielu osób, w tym pana marszałka będziemy mogli wydać książeczkę, która wstępnie nie miała opuścić naszych kręgów rodzinnych. To powiastki o poszukiwaniu tożsamości. Wszystkich nas – Szczecinian i mieszkańców naszego regionu. To opowieść o poszukiwaniu tożsamości w odniesieniu do pochodzenia, miejsca zamieszkania czy urodzenia, a także w odniesieniu do koloru skóry i języka.
Adlojada 2018
Najdłużej, bo od 11 do 17 marca potrwają Dni Kultury Żydowskiej Adlojada 2018 organizowane przez Muzeum Narodowe w Szczecinie i Uniwersytet Szczeciński. VII Dni Kultury Żydowskiej poświęcone będą nieoczywistym relacjom pomiędzy kulturą i polityką. W programie wystawy, dyskusje, spektakle, koncerty, wykłady, warsztaty i prezentacje, które odbywać się będą w kilku miejscach Szczecina. Wydarzenia nawiązujące do obchodów rocznicy Marca ’68 odbędą się w dniach 14-16 marca. Szczegóły na stronie http://adlojada.muzeum.szczecin.pl.
Województwo Zachodniopomorskie włączyło się w organizację wydarzeń w ramach obchodów 50. rocznicy Marca ’68: organizuje debatę, wsparło finansowo „Przerwane losy – reminiscencje marca'68” oraz Adlojadę.
Napisz komentarz
Komentarze